استابلایز

استابلایزر:

استابلایزر یا تثبیت کننده ی ولتاژ، دستگاهی الکترونیکی است که تغذیه ی یک وسیله ی برقی از جریان بی نوسان الکتریسیته را تضمین میکند. این وسیله در مسیر جریان برق قرار میگیرد و از بروز هرگونه نوسان و پرش های ناگهانی برق شهری یا برق سه فاز جلوگیری میکند.

استابلایزرها ولتاژ ورودی را در هر لحظه اندازه‌گیری میکند، کاهش یا افزایش ولتاژ را بررسی و آن را تصحیح می‌نماید. بدین ترتیب، همواره در خروجی ولتاژ 220 ولت یا 380 ولت با دقت 1 درصد، به صورت خطی و پیوسته خواهیم داشت.

کارکرد:

اکثر دستگاه ها و وسایل برقی مورد استفاده، باید با ولتاژ 220 ولت کارکنند. تغییرات مکرر ولتاژ و افت یا افزایش بیش از حد آن میتواند خسارت‌های جبران ناپذیری به قسمت‌های اصلی دستگاه های الکتریکی، از جمله موتور، کمپرسور، پاور و … وارد نماید. به منظور جلوگیری از این تغییرات ولتاژ ناخواسته، استفاده از دستگاه استابلایزر به منظور کنترل و یکنواخت سازی نوسانات برق ضروری میباشد.

انواع استابلایزر از نظر تکنولوژی ساخت

به طور کلی استابلایزر ها از نظر تکنولوژی و فناوری ساخت، به سه نوع تقسیم‌بندی میشوند:

•  رله ای
•  سروو موتوری
• استاتیک

استابلایزر رله‌ای

در این نوع از استابلایزرها، مجموعه ای از رله ها وجود دارد که به بخش های مختلف خروجی یه ترانس افزاینده یا کاهنده متصل میشود و به طور مکرر در بازه های زمانی مختلف ولتاژ با انتخاب آی سی مقایسه گر یا میکروکنترلر یک رله، وارد مدار شده و خروجی تنظیم میگردد. در استابلایزر رله ای تنظیم دقیق ولتاژ نامی امکان پذیر نبوده و ممکن است خطایی در حدود 6± درصد ولتاژ نامی رخ دهد.

این نوع استابلایزر، ولتاژ ورودی را با مقدار مرجع مقایسه می‌کند و زمانی که ولتاژ ورودی بالاتر یا پایین تر از حد مجاز قرار بگیرد مدار کنترل به رله مربوطه فرمان می دهد تا ولتاژ در خروجی استابلایزر تنظیم شود. در واقع یک کنترل کننده جریان، ولتاژ را نسبت به عدد تعیین شده بررسی می کند و رله ها را در محل مناسب قرار می دهد. این نوع تثبیت کننده ولتاژ، کاربرد فراوانی در لوازم خانگی با درجه حساسیت پایین دارند.

مزایا: وزن کم، ارزان قیمت بودن

معایب: سرعت تصحیح ولتاژ پایین، دوام کمتر، قابلیت اطمینان کمتر

استابلایزر سروو موتوری

نام دیگر این استابلایزرها Servomechanism یا Negative Feedback می‌باشد. معمولا زمانی که جریان ورودی خیلی بالا باشد از استابلایزرهای سروو استفاده می شود.در این نوع استابلایزر از موتور سروو برای چرخاندن کربن روی سمت ثانویه ترانس برای قرار گرفتن در محل دقیق نزدیک به ولتاژ نامی استفاده شده و بدین ترتیب ولتاژ بسیار دقیق‌تری را نسبت به استابلایزرهای رله ای ایجاد میکند .

معایب: جبران جهش‌های ناگهانی ولتاژ با کندی فراوان همراه است.

استابلایزر استاتیک

در این نوع  بر خلاف دو نوع فوق از قطعات نیمه هادی مانند IGBBT ، SCR و میکروکنترلر برای تنظیم ولتاژ در خروجی استفاده میشود. این نوع استابلایزر دقیق‌ترین تنظیم را نسبت به دو نوع دیگر فراهم می کند .

این نوع هیچ عضو متحرکی ندارد و به جای آن از یک  Power Electronic converterاستفاده می کند که امکان کنترل جریان به صورت لحظه ای را فراهم مینماید.